Tahran’ın ünlü Evin hapishanesinde yangın söndürüldü

İran devlet televizyonu, Mahsa Amini’nin geçen ay polis nezaretinde öldürülmesinin yol açtığı huzursuzluk devam ederken, bir gece yangın çıktıktan sonra Pazar günü Tahran’daki Evin hapishanesinde sakinliğin geri döndüğünü gösteren bir video yayınladı.

Devlet medyası, siyasi mahkumları ve hükümet karşıtı eylemcileri barındırmasıyla ünlü hapishanedeki yangının birkaç saat sonra söndürüldüğünü ve hiçbir tutuklunun kaçmadığını söyledi.

İranlı yetkililer, “mali suçlar ve hırsızlıktan hüküm giymiş çok sayıda mahkûm arasındaki kavganın ardından” bir dikiş atölyesinin ateşe verildiğini söyledi. Evin, çifte uyruklu İranlılar da dahil olmak üzere birçok tutukluyu güvenlik suçlamasıyla karşı karşıya tutuyor.

ABD Başkanı Joe Biden, Cumartesi günü Portland, Oregon’a yaptığı bir kampanya gezisinde gazetecilere verdiği demeçte, hapishane yangını hakkında sorulan soruya, İran hükümetinin “çok baskıcı” olduğunu ve İranlı protestocuların cesaretine şaşırdığını söyledi.

İran dışişleri bakanlığı, Biden’ın hükümet karşıtı protestolara destek göstererek devlet meselelerine müdahale ettiğini söyledi. Yetkililer acımasız bir baskıyla karşılık verdi.

Hak grupları, protestolarda en az 240 kişinin öldüğünü söylüyor

İnsan hakları grupları, hükümet karşıtı protestolarda 32’si küçük olmak üzere en az 240 protestocunun öldürüldüğünü söyledi. İranlı aktivist haber ajansı HRANA Cumartesi günü yaptığı açıklamada, 111 şehir ve kasabada 8 binden fazla kişinin tutuklandığını söyledi.

Kayıplar arasında, ölümleri ülke çapında daha fazla gösteri için bir miting çığlığı haline gelen genç kızlar da var.

Şiddetin suçunu yurtiçinde ve yurtdışındaki düşmanlara bağlayan İran, güvenlik güçlerinin protestocuları öldürdüğünü reddediyor. Devlet medyası Cumartesi günü güvenlik güçlerinin en az 26 üyesinin “isyancılar” tarafından öldürüldüğünü söyledi.

ABD, Kanada ve bazı Avrupa ülkelerinin İranlı yetkililere ve “protestoculara uygulanan kısıntıya karışan” kuruluşlara yaptırımlar uygulamasıyla protestolar uluslararası kınamalara yol açtı.

ISNA’nın haberine göre, Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Nasır Kanaani, “Cumartesi günü… Biden ayaklanmaları destekleyerek İran’ın devlet meselelerine müdahale etti… ABD yönetimi son günlerde çeşitli bahanelerle İran’da huzursuzluğu alevlendirmeye çalıştı.” dedi.

Evin’in devlet televizyonunda yayınlanan görüntülerinde, itfaiye ekiplerinin atölyeyi denetlediği ve çatıda yangın çıktığı görüldü. Ayrıca, koğuşlarındaki mahkûmların görünüşe göre “sakinliğe kavuştuğu için uyuduklarını” gösterdi.

Hapishane uzun süredir eleştiriliyor

Devlet haber ajansı IRNA Cumartesi günü hapishanede çıkan yangında sekiz kişinin yaralandığını söyledi. Ancak yarı resmi Fars haber ajansı Pazar günü yaptığı açıklamada, “yaralananlar veya olası kayıplarla ilgili kesin bir resmi rakamın henüz yayınlanmadığını” bildirdi.

Reuters tarafından elde edilen video, protestocuların Cumartesi gecesi ve Pazar sabahı trafik arasında hapishaneye doğru yürüdüklerini gösterdi.

Siyasi tutukluların yanı sıra suçluların da tutulduğu cezaevi, uzun süredir Batılı insan hakları grupları tarafından eleştiriliyor ve 2018’de ABD hükümeti tarafından “ciddi insan hakları ihlalleri” nedeniyle kara listeye alındı.

Protestolar, 1979 devriminden bu yana dini yönetime karşı en cesur meydan okumalardan birine işaret ediyor, gösteriler ülke çapında yayılıyor ve huzursuzluk sistemi devirmeye yakın görünmese bile İslam Cumhuriyeti’nin yıkılması için yaygın çağrılar yapılıyor.