E-ödeme dünyasında, İtalyanlar meydan okurcasına nakde sarılıyor

Napoli’nin parke taşlarındaki sokak çalgıcıları, savaş sonrası bir Napoliten klasiği seslendiriyor. Tu vuo’ fa’ l’americomodaya uygun bir Amerikalı gibi görünmek, “viski ve soda” içmek ve “rock and roll” dans etmek isteyen bir yerel hakkında alaycı bir şarkı.

Neredeyse 70 yıl sonra, şarkı hala bu ülkede moderniteye karşı belirli bir kültürel direnişi yakalıyor ve bu, en son İtalyanların nakitten elektronik ödemeye ağır geçişinde ifadesini buluyor.

Diğer büyük ekonomilerde, sokak sanatçılarının şapkalarına madeni para atmak, yalnızca nakitle ilgili birkaç durumdan biri olurdu – ancak İtalya’da değil.

Ülke, dijital ödemelerin benimsenmesinde Avrupa’da son sıralarda yer alıyor ve Nakit Yoğunluğu Endeksi’nde (ICC) dünyadaki en “nakde bağımlı” 30 büyük ekonomi arasında yer alıyor.

Nakitten uzaklaşma konusunda Avrupa’nın geri kalanının gerisinde kalmasına rağmen, İtalya, tüccarların kredi veya banka kartı ödemesi alma gerekliliklerini kaldırmaya hazırlanıyor.

Aşırı sağcı Başbakan Giorgia Meloni hükümeti, 2023 bütçe taslağına mağazalara, taksilere ve diğer işletmelere 60 Euro’nun (yaklaşık 85 Cdn) altındaki satın alımlar için elektronik ödemeyi reddetmesine izin veren bir önlem ekledi.

Önlem ayrıca nakit ödemeler için yasal tavanı 1.000’den 5.000 Euro’ya (7.000 $) yükseltecek.

Muhalefete ve ekonomistlere göre, İtalyan Hazinesi verilerine göre, bu adım yıllık vergi kaçakçılığının yaklaşık 100 milyar avro (145 milyar dolar) olduğu bir ülkede kayıt dışı ekonomiyi körükleyecek.

Yine de birçok küçük işletme sahibi yeni önlemi memnuniyetle karşılıyor ve bunun vergi kaçırmakla ilgili olmadığı konusunda ısrar ediyor.

Kayıt dışı ekonomisiyle tanınan Napoli’nin tarihi merkezinde bir kızarmış yiyecek ve pizza dükkanı işleten Alfredo Russo, “Tabii ki kartları kabul ediyorum, özellikle de turistlerin ödeme yapmak istediği kartlar olduğu için,” dedi.

“Ancak daha küçük miktarlar için kartlara hayır diyemeyeceğimiz şu anda yürürlükte olan gereksinim aşırı.”

‘Yoksullara karşı bir savaş’

Eski başbakan ve Avrupa Merkez Bankası eski başkanı Mario Draghi tarafından kabul edilen mevcut yasa, elektronik ödeme sunmayı reddeden işletmelere işlem tutarının yüzde dördü ile birlikte 30 avronun (40 $) altında para cezası veriyor.

Pek çok tüccar gibi, Russo da elektronik ödemelerde bankaya ödediği yüzde 1,95’lik komisyona içerliyor.

“Küçük işletmeleri küçük miktarlarda kart almadıkları için hedef almak, yoksullara karşı bir savaştır” dedi. “Hükümet büyük kaçakların peşine düşmeye odaklanmalı.”

O şikayet ederken, bir müşteri Russo’ya bir şişe su karşılığında bir avro veriyor ve küçük işletmeler nakit alımlarının bir kısmını saklasa bile bunun aşırı vergilendirmeyi telafi etmenin bir yolu olduğunu söyleyerek araya giriyor.

Kadın, “İnsanlar bu şekilde zengin olmuyor” dedi. “Geçip gidiyorlar.”

Doğuş sahnesi figürinleri satan yakındaki bir mağazada, iki orta yaşlı Amerikalı turist içeri girer ve sahibine kart alıp almadığını sorar.

“Hayır,” dedi.

Müşteriler gittikten sonra, CBC’den adını açıklamamasını isteyen mal sahibi, “Daha büyük bir satın alma söz konusuysa – örneğin 30 Euro’nun üzerinde – o zaman sorun değil. Ancak küçük satın almalar için uğraşmaya değmez. Telefon hattım yok, bu ekstra bir maliyet olur ve burada cep telefonu alımı kötü, bu yüzden ödemeyi işleme koymak için sokağa çıkmam gerekiyor.”

satın almaları izleme

Roma’daki Sapienza Üniversitesi’nde ekonomist olan Azzurra Rinaldi, yetersiz altyapıyla karşı karşıya kalan ve son çeyrek yüzyılda krizden krize yalpalayan bir ekonomide ayakta kalmaya çalışan küçük işletmelerin dertlerini paylaşıyor.

Rinaldi, “Ancak bu ülkede satın almaların izlenebilirliği konusunda büyük bir sorunumuz var.” dedi. “Bunun bir çaba olduğunu biliyorum ama her birimiz kendi payımıza düşeni yapmalıyız. Bütün dünya bir yöne gidiyor. [with electronic payments] ve biz diğer tarafa gidiyoruz.”

İtalya Bankası’na göre, ortalama bir İtalyan tüketici, AB ortalamasının yarısı kadar kart kullanıyor. İtalyanların kartlarından aldıkları ortalama tutar – 47,50 Euro (68 $) – Avrupa’nın en yüksekleri arasında, bu da daha küçük alışverişler için hala nakit ödediklerinin bir göstergesi.

Seçim kampanyası sırasında Meloni, komisyonları “bankalara yasadışı bir hediye” ve banka kasalarını şişirmek ve İtalyan vatandaşlarını dijital olarak gözetlemek için tasarlanmış “gizli bir vergi” olarak nitelendirerek TV talk show’larında ve Facebook’ta elektronik ödeme gerekliliklerine kızdı.

Ekonomistler, Meloni’nin planladığı 60 avroluk muafiyetin tabanını hedef aldığını söylüyor.

Milano’daki Bocconi Üniversitesi’nde profesör olan ekonomist Tito Boeri, “Seçim kampanyasından sonra taksi şoförleri gibi belirli sektörlere bir hediye” dedi. “Beyan etmedikleri nakit ödeme yapılsın diye kartları kabul etmemeyi tercih ediyorlar.”

Gerçekten de, bir sürücünün eski bir Olimpik sporcuyu Cenova havaalanına bırakırken İtalya’daki elektronik ödemeler için “partinin bittiğini” söylemesiyle ilgili geniş çapta bildirilen bir olayla birlikte, taksi şoförlerinin kart ödemelerini reddettiği yönündeki raporlar arttı.

Avrupa’dan modernleşme baskısı

Yine de, İtalya dışında Meloni, önerdiği tedbirden geri adım atması için ciddi bir baskıyla karşı karşıya.

İtalya, COVID sonrası Ulusal İyileşme ve Direnç Planı için AB’den 200 milyar avroluk (285 milyar $) üçüncü taksitini almaya hazırlanıyor. Ancak, İtalya’yı modernleşmeye itmeyi amaçlayan, Avrupa’nın en kötüleri arasında yer alan vergi kaçakçılığının önüne geçmek ve dijital altyapısını güncellemek gibi bazı şartlara bağlı olarak geliyor.

Brüksel henüz resmi bir açıklama yapmadı, ancak vergi kaçakçılığının sonuçlarıyla ilgili artan endişelerle Meloni, elektronik ödeme muafiyetini 60 avronun altından 40 avronun altına düşürmeye istekli olacağını söyledi.

Bir asırdır ailesine ait olan dükkânının önüne parlak kan portakalları istifleyen Napoli’li meyve satıcısı Pasquale Marta, Meloni’nin ilan ettiği kararnamenin kendisi için pek değişmeyeceğini söylüyor.

“Giderek daha fazla insan kartlarla ödeme yapmak istiyor, bu yüzden kartları alacağım” dedi. “Yine de idare edeceğim.”

Marta, Napoli’deki işsiz komşularının, güneş gözlüklerinden biblolardan meyveye kadar her şeyi satan arabaları itmek zorunda kaldıklarını ve endişelendiğini söylüyor.

“Masanın altında nakit satmasalar nasıl ayakta kalacaklar?” O sordu. “Nasıl yemeleri gerekiyor?”