Bozcaada Uluslarası Ekolojik Belgeli Festivali’nde (BIFED), İsveçli bir maden şirketinin Şili’deki Arica kasabasına tonlarca atık madde ihracatını anlatan İsveç-Şili karşılıklı yapımı ‘Arica’ filmi, büyük ödülün sahibi oldu.
Bu yıl 8’incisi çevrimiçi olarak düzenlenen Bozcaada Uluslarası Ekolojik Belgelere Dayanan Festivali’nde (BIFED) ödüller sahiplerini buldu. 100 ülkeden başvuran binin üstünde belgelere dayanan arasından 15’inin finale kaldığı Belli Başlı Müsabaka kategorisinde, Fethi Kayaalp Büyük Ödülü’nü yönetmenliğini Lars Edman ve William Johansson Kalén’in yaptığı, İsveçli bir maden şirketinin Şili’deki Arica kasabasına tonlarca atık madde ihracatını anlatan İsveç-Şili ortak yapımı ‘Arica’ filmi aldı.
Jüri adına canlı yayına bağlanan Türkiye’den Aslı Odman ve Kolombiya’dan Juliana Paniagua filmle ilgili olarak, “Lars Edman ve William Johansson’un kotardığı Arica adlı belgelere dayanan, zamanımızın bir kolonyalizm vakasına ışık tutuyor. 15 takvim bir süreçte çekilen film, bir İsveç madencilik şirketinin zehirli atıklarından etkilenen Şili’nin kuzeyindeki Arica halkına güçlü bir ses oluyor. Arica, sesi duyulmayan ve görmezden gelinen kurbanlar namına hak savaşı veren, önemli bir film. 1980’lerden beri maruz kalınan atıklar kanser, doğumda bozukluklar ve ciddi hastalıklara sebep olmuştur. Günümüzde deha kurbanlar yargı ve tazmin beklemektedir. Şu Anda Lars Edman ve William Johansson doğruca en azından sesleri duyuluyor ve dünya bundan böyle onları görmezden gelemiyor” açıklamasını yaptı.
‘GÜNEŞ HARİÇ HİÇBİR ŞEY’ İKİNCİ OLDU
Bu yıl ilk önce Madam Melpo namına ibraz edilen ikincilik ödülünü Jüri adına Türkiye’den Nazmi Ulutak ve Sırbistan’dan Andrijana Stojkovic açıkladı. Uluslararası Yarışma kategorisinde ikincilik ödülünü kazanan Arami Ullon’un “Nothing Ayak The Sun (Güneş Hariç Hiçbir Şey)” belgeselini jüri, “Bu belgelere dayanan Paraguay’ın Chaco bölgesinde yaşamış Mateo Sobode Chiqueno hakkında. O ve halkı Ayoreo topraklarını terk etmek zorunda kaldı. Yerli halktan bazıları hala bu barbar ormanda yaşamaya devam etmekte. Mateo, 1970’lerden beri kendi topraklarından getirdiği kültürel mirasını ses kasetlerine kaydediyor. Bu belgesel bize beyaz medeniyetten etkilenen bu insanların geçmişini, bugününü ve geleceğini etkileyici bir şekilde gösteriyor. Yönetmen Arami Ullón, Mateo Sobode Chiqueno’nun yardımıyla Ayoreo halkının hikâyesini başarıyla anlatıyor” açıklamasıyla duyurdu.
ÜÇÜNCÜLÜK ‘İÇTEKİ DOMUZU YATIŞTIRMAK’ BELGESELİNİN
Festivalde üçüncülük ödülü Filipinli yönetmen Joanna Vazquez Arong’ın “To Calm the Pig Inside (İçteki Domuzu Teskin Etmek) belgeseline verildi. Ödülü jüri adına Türkiye’den Mücella Yapıcı ve Brezilya’dan Márcia Gomes de Oliveira açıklarken, “Geçen yıl ‘İçteki Domuzu Teskin Etmek’ birincil gösteriminde meşhur Slamdance Film Festivali’nin Jüri Büyük Ödülü’nü aldı. Şimdi BIFED Jürisi, Joanna Vasquez Arong’un kısa belgeselini ‘Üçüncülük Ödülü’ ile onurlandırıyor. Bu belgeli, Filipinler’de bir tayfunun paramparça ettiği bir kıyı kentinin hareketli bir portresidir. Siyah-beyaz çekilmiş, ıssızlıkta şiirselliği bulan fantastik bir kısa film. dokunaklı aynı zamanda da fazla hoş. ‘İçteki Domuzu yatıştırmak’ tarihi, siyaseti ve kişisel anlatıyı dokuyor. Joanna, Yolanda’nın köklerini ve yıkımının yol açtığı acıları paylaşarak büyük bir şiirsellik ve duyarlılıkla anlatıyor. Film sadece dramatik bir hava olayını ve iklim değişikliğini yok, bununla beraber bir başka manâlı küresel sorunu da ele alıyor: siyasi yolsuzluk ve bunun dramatik sonuçları. Joana’nın başyapıtı, en zayıfımızda bile bulunabilecek insan iradesinin gücünü belgeliyor. Reddedilemeyecek derecede dinç bir sesin yarattığı hayatta kalmaya istikrarlı bir halkın geniş bir portresi. Dinç bir kısa film ve sinematografi açısından mükemmel bir alıştırma” açıklamasını yaptı.
ÖĞRENCİ ÖDÜLÜ ‘İNSANA KARŞI FİL’E GİTTİ
Elif Demoğlu, Benjamin Huguet ve Sam Plakun’dan oluşan Gaia jüri ekibinin karşılıklı açıklamasıyla bu kategorideki kazanan açıklandı. Jüri, “Yönetmen Afif Fahmi’nin “İnsan ve Fil” filmi, hem sinemasal keza de kişisel ölçekte, milletlerarası seyircinin de kolaylıkla ilgilenebileceği, dahil olabileceği sorunsalı ile ustaca oluşturulmuş bir öykü” diyerek belgeseli tanımladı.
HOLZER: FESTİVALİN BİTMESİNE İKİ GÜN KALA %85 İZLENDİ
Bozcaada’da gerçekleşen ve BIFED ekibinden Nazlı Salcıoğlu’nun sunduğu çevrimiçi törende konuşan Şenlik Yönetmeni Petra Holzer, “Adanın en hoş zamanları ve bu güzelliği öteki yönetmenler, konuklar, jüriler, medya mensupları olmadan yaşadığımız ikinci sene bu. Son yıl olmasını diliyor ve bu festivali muhtemel kılan herkese en doğru şükranlarımı sunuyorum. Siz cesur ve yetenekli yönetmenlerin hoş eserlerinden seçme yapmak fazla güç oldu. Daha festivalin bitmesine iki gün kala tüm kapasitenin %85’i tükendi. Festivale gösterilen alaka BIFED ekibinin bütün yorgunluğunu aldı götürdü. Çok daha pak, fazla daha adaletli, çok daha dayanışmanın olduğu bir dünya dileğimiz ve bu uğurda çabamız sürüyor” dedi.
ÖZGÜVEN: MÜCADELEYE BİR TUĞLA EKLEMEK İÇİN BU FESTİVALİ YAPIYORUZ
Şenlik Koordinatörü Ethem Özgüven, “Karnaval bitti fakat sorunlar ve umutlar devam ediyor. Önümüzdeki süreçte çok daha artı dayanışma gerekiyor. Eksilen kaynaklar daha eksik insanın eline geçen zenginlik ve yaygınlaşan yokluk bu düzenin değişmesini zorunlu kılıyor. Bir tarafta bu değin lüks, gösteriş ve bu kadar israfı diğer tarafta göçler, açlık, hastalıklar… Maalesef koşul hiç iç açıcı yok ve bunu görmezden gelme imkânımız değil. Mücadeleye bir tuğla eklemek için bu festivali yapıyoruz” diyerek konuşmasını tamamladı.
19 EKİM’E KADAR İZLENEBİLECEK
Belli Başlı Müsabaka, Gaia, Panorama ve Özel Gösterim seçkilerindeki 41 belgelere dayanan bifed.org adresinden ücretsiz olarak 19 Ekim Salı günü gece yarısına dek izlenebilecek. Telif nedeniyle her film için 250 kişilik kontenjan gevşemiş olsa da ödül kazanan filmler için 50 kişilik ilave kontenjan açılacağı duyuruldu.
Festivalin 5. gününde tekil izleyici sayısı bin 400’ü aşarken, toplanma izlenme sayısı da 9 bine yaklaştı. 13-19 Ekim tarihleri aralarında, bifed.org adresinden çevrimiçi ve bedava olarak yayında olan BIFED dahilinde festival filmlerinin yönetmenleri ile soru-cevaplar ve Somalı maden işçilerinin direnişinden, lokal imal ilişkilerine değin öbür konulardan paneller gerçekleşti. Soru-cevap ve paneller BIFED’in YouTube sayfası üzerinden hâlâ izleyebiliyor. Şenlik filmleri ise 19 Ekim Salı gece yarısına değin izlenebilecek.
ÖDÜL BÖLGE FİLMLER
Milletlerarası (Ana) Yarışma
1. Arica – Lars Edman & William Johansson Kalén, İsveç, Şili (2020)
2. Nothing Etap the Sun (Güneş Hariç Hiçbir Şey) – Arami Ullon, İsviçre, Paraguay (2020)
3. To Calm the Pig Inside (İçteki Domuzu Yatıştırmak) – Joanna Vasquez Arong, Filipinler (2020)
Gaia Öğrenci Ödülü
1. Human vs. Elephant (İnsana Karşı Fil) – Ahmad Fahmi Nur Khafifi, Endonezya (2020)